De Nederlandse vereniging voor dierentuinen (NVD) is een organisatie waarbij de veertien grootste dierentuinen van Nederland zijn aangesloten, waaronder Apenheul, Koninklijke Burgers’ Zoo en het Dolfinarium. Lidmaatschap bij de NVD kan gezien worden als een kwaliteitskeurmerk voor de dierentuinen, omdat zij voldoen aan richtlijnen en codes die zijn opgezet voor het behoudt van natuur, instandhouding van bedreigde diersoorten, verantwoord beheer van de dieren, etc. De dierentuinen werken samen betreffende onder andere educatie, recreatie, fokprogramma’s, natuurbescherming en onderzoek. Duurzaamheid is voor de NVD ook erg belangrijk.
Duurzaamheidscode
De NVD heeft een duurzaamheidscode die de dierentuinen moeten volgen. Een aantal belangrijke punten uit deze code zijn:
" Educatie
2. Informeren en motiveren via hun educatie zowel intern als extern tot duurzaam gedrag en trachten hiervoor ook handelingsperspectieven aan te reiken.
Energie
6. Hanteren de Trias energetica* als grondslag voor alle toepassingen van energie binnen het bedrijf.
Afval
8. Trachten de afvalstromen zoveel mogelijk te beperken door de productie ervan te verminderen, de recycling van stoffen en materialen, en (ook elders) moeilijk te recyclen materialen zo veel mogelijk te vermijden. Niet recyclebare reststoffen krijgen een zo min mogelijk natuur- en milieubelastende bestemming.
Materialen
14. Passen waar mogelijk materialen toe die zijn vervaardigd uit recyclede afvalproducten (al dan niet uit eigen bedrijf)/ cradle to cradle materialen. "
* Trias energetica is een drie-stappen-plan om energiegebruik zo efficiënt mogelijk te maken. Het bestaat uit: 1. De vraag naar energie zo veel mogelijk te beperken; 2. Zo veel mogelijk duurzame energie bronnen te gebruiken en 3. Gebruik te maken van efficiëntere technieken. Daarbij moeten schadelijke effecten zo veel mogelijk beperkt worden.
Educatieve standaard
Educatie is zeer belangrijk voor de NVD. Educatie betreft niet alleen onderzoek doen naar het behoudt van bepaalde soorten, maar educatie heeft ook als doel de bezoekers (en medewerkers) van een dierentuin bewust te maken van de noodzaak om dieren en de natuur te beschermen.
Omdat elke dierentuin die bij de NVD is aangesloten uniek is en op zijn eigen manier bijdraagt aan educatie, heeft de NVD een algemene educatieve standaard ontwikkeld die voor alle aangesloten dierentuinen geldt. Deze standaard bestaat uit zeven normen:
“1. Educatie is geïntegreerd in de organisatie en het beleid van de dierentuin”
Dat wil zeggen dat educatie een hoofddoel van de dierentuin is en dat educatie zodanig doordacht, geïntegreerd en opgenomen is in het park dat de mogelijke educatie maximaal wordt benut.
“2. Er zijn voldoende educatieve medewerkers om de educatieve doelstelling te realiseren”
De educatie moet professioneel worden aangepakt en, afhankelijk van het educatief middel, moeten er genoeg deskundige medewerkers aanwezig zijn om de educatie zo goed mogelijk over te laten komen.
“3. De educatie is aangepast aan de doelgroep(en)”
Als het betreffende park de nadruk legt op een bepaalde doelgroep, dienen de educatieve middelen te zijn aangepast op deze doelgroep.
“4. De parkopzet ondersteunt de educatieve doelstelling”
Voor de bezoeker moet duidelijk zijn waar het betreffende park voor staat en wat het park ondersteund. Een goede indeling van het park kan hierbij helpen.
“5. De dieren, verblijven en begeleidende informatie ondersteunen de educatieve doelstelling”
De dieren in hun zo natuurlijk mogelijke omgeving en de overige geboden informatie moeten elkaar aanvullen. Hierbij is de beleving voor de bezoeker het belangrijkst om de educatieve elementen zo goed mogelijk in zich op te kunnen nemen.
“6. Producten en activiteiten ondersteunen in voldoende mate de realisatie van de educatieve doelstelling”
Norm twee en drie spelen hierbij een belangrijke rol.
“7. Natuurbehoud is geïntegreerd in de educatie”
Natuurbehoud is een belangrijke doelstelling voor de NVD en moet in de educatie naar voren komen waarbij de rol van dierentuinen duidelijk wordt en waarbij eigen projecten, zoals het NVD Natuurbeschermingsfonds, worden belicht.